Η “Μάχη” ήταν η επίσημη εφημερίδα της ΕΛΔ, του μοναδικά αυθεντικού σοσιαλιστικού πολιτικού σχήματος που υπήρξε ποτέ στην Ελλάδα. Η ζωή της κράτησε περίπου 10 χρόνια, είχε στις τάξεις της κορυφαίες φυσιογνωμίες της δημοσιογραφίας και της πολιτικής και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο κλείσιμο του στρατοπέδου της Μακρονήσου.
Εμφανίζονται:
Ριχάρδος Σωμερίτης, Τάσος Σακελλαρόπουλος, Αγαμέμνων Φαράκος, Γιώργος Λεονταρίτης
Σενάριο - Έρευνα - Σκηνοθεσία:
Ηλίας Γιαννακάκης
Η ταινία αυτή αποτελεί ουσιαστικά μια παραφυάδα, μια πολύ ουσιαστική προέκταση από την ταινία που έκανα για τη Μακρόνησο. Αναφέρεται σε ένα επεισόδιο που δεν ήταν δυνατό να χωρέσει, όπως και αρκετά άλλα, στην ταινία για τη Μακρόνησο αλλά ήθελα οπωσδήποτε να ασχοληθώ κάποια στιγμή μαζί του.
Η ευκαιρία δόθηκε το καλοκαίρι του 2011.
Τι ήταν, λοιπόν, η “Μάχη”;
Ήταν μια από τις σπουδαιότερες εφημερίδες που υπήρξαν ποτέ στην Ελλάδα. Και θα τολμούσα να πω ότι υπήρξε η σπουδαιότερη.
Για πολλούς λόγους. Πρώτα επειδή κυκλοφόρησε ως παράνομο φύλλο μέσα στην Κατοχή με πολύ ισορροπημένες θέσεις, καλώντας σε αντίσταση αλλά και ενότητα βλέποντας τον Εμφύλιο να έρχεται.
Αμέσως μετά τον πόλεμο και ενώ ο φανατισμός είχε επικρατήσει καθολικά η “Μάχη” πήρε ξεκάθαρη, δυναμική και αδιαπραγμάτευτη θέση υπέρ της αποφυγής του Εμφυλίου.
Και όταν αυτός τελικά ξεκίνησε ήταν η “Μάχη” η μοναδική εφημερίδα που σήκωσε το λάβαρο του αγώνα (εν μέσω Εμφυλίου) ώστε να κλείσει το στρατόπεδο της Μακρονήσου.
Είναι απλώς αδιανόητο. Σε μια εποχή που μαινόταν ο Εμφύλιος στην ύπαιθρο και στην Αθήνα κυριαρχούσε η κρατική καταστολή, σε μια εποχή που οι εκτελέσεις ήταν καθημερινό φαινόμενο και η λογοκρισία δεδομένη ακόμα και για την υποψία έκφρασης μιας αντίθετης άποψης, η “Μάχη” έδωσε έναν απίστευτο αγώνα και τον κέρδισε.
Έγιναν πολλές δίκες, οι άνθρωποι της “Μάχης” απέδειξαν με στοιχεία τα όσα συνέβαιναν στη Μακρόνησο και μετά το 1950 με πρόταση νόμου αποφασίστηκε το κλείσιμο του στρατοπέδου της ντροπής. Το οποίο σε πρώτη φάση έπαψε να λειτουργεί ως κολαστήριο και στη συνέχεια, μετά το 1955, έκλεισε οριστικά.
Ποιοι ήταν όμως οι άνθρωποι της “Μάχης”;
Ήταν ορισμένα από τα πιο φωτισμένα πολιτικά μυαλά που έβγαλε αυτός ο τόπος.
Ο Αλέξανδρος Σβώλος, ο Στρατής Σωμερίτης και ο Ηλίας Τσιριμώκος. Ο προικισμένος πολιτικός που αργότερα, το 1965, στιγματίστηκε από τη συμμετοχή του στην Αποστασία. Δίπλα τους μια σειρά από σπουδαίους δημοσιογράφους που τότε ξεκινούσαν και ανάμεσά τους ο σπουδαίος, μετέπειτα, συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων Γιάννης Μαρής ή Γιάννης Τσιριμώκος όπως ήταν το πραγματικό του όνομα. Ξάδελφος του Ηλία Τσιριμώκου.
Η “Μάχη” ήταν το έντυπο της ΕΛΔ. Του μοναδικού αυθεντικού σοσιαλιστικού κόμματος που εμφανίστηκε ποτέ στην Ελλάδα.
Το οποίο συνετρίβη στις Συμπληγάδες μεταξύ Κομμουνιστικού κόμματος και Δεξιάς στην μετεμφυλιακή Ελλάδα. Που το πολέμησαν με λύσσα.
Είμαι απολύτως σίγουρος ότι αν είχε ευδοκιμήσει η κίνηση της ΕΛΔ η πορεία της Ελλάδας θα ήταν τελείως διαφορετική. Και ασφαλώς δεν θα είχαμε ποτέ οδηγηθεί στη σημερινή κρίση.
Η “Μάχη” εξέφρασε μια ουτοπία που όμως έφτασε πολύ κοντά στο να πραγματοποιηθεί.
Δεν προχώρησε όμως. Και η μαγιά της εξελίχθηκε αργότερα στο ΠΑΣΟΚ και συνακόλουθα στον εξευτελισμό κάθε σοσιαλιστικής ιδέας.
Η ταινία αποτελεί το ψυχογράφημα μιας εφημερίδας και επιχειρεί να ψυχανεμιστεί τη μεγάλη ευκαιρία που χάθηκε για όλους μας. Αυτό το όραμα που ποτέ δεν πήρε σάρκα και οστά.
